Dyrektywa WEEE

Drugą dyrektywą, równolegle wprowadzoną z dyrektywą RoHS 13 lutego 2003 roku przez Parlament Europejski i
Radę jest dyrektywa WEEE

(on woste electricol and electronic eąuipmeni), dotycząca sposobu postępowania z zużytym sprzętem elektrycznym i
elektronicznym.

Dyrektywa WEEE zobowiązuje kraje członkowskie Unii do zorganizowania sys­temu zbiórki odpadów
wyrobów elektrycznych i elektronicznych, recyklingu i po­nownego wykorzystania podzespołów i
materiałów przed utylizacją odpadów. Kraje członkowskie, tak jak w przypadku dyrektywy RoHS.
miały 18 miesięcy na do­stosowanie swojego prawa do prawa unijnego. Ponadto kraje członkowskie były
zobowiązane w terminie do 13 sierpnia 2005 roku zorganizować:

· bezpłatny system zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych od końco­wych
posiadaczy i dystrybutorów;

· bezpłatne przyjmowanie zużytych produktów przy sprzedaży nowych wyrobów;

· system indywidualnego i zbiorczego odbioru zużytych produktów przez wytwór­ców
sprzętu;

a do 31 grudnia 2006 r. odbiór co najmniej 4 kg odpadów elektrycznych i elektro­nicznych w
przeliczeniu na jednego mieszkańca.

Polska stała się członkiem Unii 1 maja 2004 roku. w związku z tym otrzymała dodat­kowy czas na dopasowanie
się do wymagań unijnych. 29 lipca 2005 r. polski parla­ment przyjął ustawę „O zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym”.

Ustawa składa się z 11 rozdziałów, które obejmują:

· Przepisy ogólne, zawierające definicje dotyczące zużytego sprzętu, jego odzy­sku,
przetwarzania. recyklingu, unieszkodliwiania odpadów, a także wyjaśniające co to jest zakład
przetwarzania oraz kto może zbierać sprzęt.

· Zadania Inspekcji Ochrony Środowiska, polegające na prowadzeniu rejestru jednostek wprowadzających
sprzęt, zbierających zużyty sprzęt, prowadzących zakład przetwarzania, prowadzących recykling i inne niż
recykling procesy od­zysku, organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

· Zabezpieczenia finansowe, jakie muszą być wnoszone przez wprowadzających sprzęt na rynek, aby po
eksploatacji sprzętu można było prowadzić ich zbiórkę, recykling, odzysk itp.

· Obowiązki wprowadzającego sprzęt.

Jedne obowiązki dotyczą wpisywania numeru rejestrowego na fakturach oraz prowadzenia sprawozdawczości na rzecz
głównego inspektora ochrony środowiska GIOS o ilości i masie wpro­wadzonego sprzętu na rynek, z
podziałem na grupy i rodzaje sprzętu wyszcze­gólnione w ustawie. Dodatków o w sprawozdaniu
muszą się znaleźć informacje o rodzaju i masie baterii i akumulatorów stosowanych w sprzęcie. Inne
obo­wiązki dotyczą prowadzenia szerokiej akcji informacyjnej o zakazie umiesz­czania zużytego sprzętu
EE łącznie z innymi odpadami, konieczności umieszczenia na pojemnikach na odpady elektryczne i elektroniczne oznakowania, tj. przekreślonego, kołowego
kontenera na odpady.

Informacje powinny dotyczyć systemu zbierania zużytego sprzętu, potencjal­nych skutków dla środowiska i
zdrowia, roli jaką gospodarstwo domowe spełnia w przyczynianiu się do ponownego użycia i odzysku, w tym recyklingu
zużytego sprzętu. Najistotniejszą jednak sprawą są wymagane poziomy odzysku, dla zuży­tego sprzętu powstałego
ze sprzętu z poszczególnych grup wymienionych w za­łączniku do ustawy. Wprowadzający sprzęt jest też
zobowiązany do zapewnienia sieci zakładów przetwarzania poprzez podpisywanie stosownych umów z tymi
zakładami.

· Obowiązki użytkownika sprzętu. Uświadomiony przez wprowadzającego
sprzęt użytkownik zobowiązany jest do oddania zużytego sprzętu zbierającemu i do przestrzegania
nieumieszczania zużytego sprzętu wraz z innymi odpadami.

· Obowiązki zbierającego zużyty sprzęt polegają na selektywnym zbieraniu zużytego sprzętu, przekazywaniu go
do zakładu przetwarzania, który jest wpi­sany do rejestru. Ponadto o swojej działalności musi powiadomić
stosowne jednostki terytorialne (wójta, burmistrza, prezydenta miasta) o rozpoczęciu i zakończeniu swojej
działalności. Obowiązuje go również sprawozdawczość na rzecz GIOS.

· Obowiązki prowadzącego zakład przetwarzania. W ustawie zostały sfor­mułowane warunki lokalowe, jakie są
wymagane dla prowadzenia zakładu przetwarzania, które mają na względzie bezpieczeństwo ludzi i środowiska.
Po przyjęciu zużytego sprzętu prowadzący zakład przetwarzania jest zobowiązany w pierwszym rzędzie do niezwłocznego
usunięcia ze zużytego sprzętu niebez­piecznych, określonych ustawą materiałów i składników.
Prowadzący zakład przetwarzania ma obowiązek przekazywania powstałych w wyniku przetwa­rzania odpadów do
wpisanych w rejestr zakładów prowadzących recykling lub innego rodzaju odzysk. Również prowadzących
zakłady przetwarzania obowiązuje sprawozdawczość na rzecz GIOS. w której informuje o sprzęcie przyjętym do
przetwarzania i o rodzajach i masie odpadów powstałych z przetworzenia sprzętu.

· Obowiązki prowadzącego działalność w zakresie recyklingu oraz prowadzą­cego działalność w zakresie
innych niż recykling procesów odzysku polega­ją na prowadzeniu tej działalności, wydawaniu zaświadczeń
potwierdzających przeprowadzenie recyklingu lub innego niż recykling odzysku oraz na przekazywaniu GIOS stosownego
sprawozdania w określonym terminie.

· Organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Może nią być spółka akcyjna utworzona
przez wprowadzających sprzęt lub reprezentujące ich związki pracodawców lub izby gospodarcze. Przedmiotem
działalności organiza­cji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego jest wyłącznie działalność związana z
organizowaniem, zarządzaniem lub prowadzeniem przedsięwzięć związanych ze zbieraniem, przetwarzaniem, recyklingiem
i innymi niż recykling procesami odzysku oraz unieszkodliwianiem zużytego sprzętu, w tym edukacja ekologiczna.

W kraju od lutego 2006 r. działa spółka akcyjna ElektroEko – Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i
Elektronicznego. Akcjonariuszami tej spółki są: CECED Polska (50%). Philips Lighting. GE. Osram. Informacje
o tej organizacji można znaleźć na stronie internetowej http://www.elektroeko.pl.

· Opłata produktowa. Wprowadzający sprzęt i organizacja odzysku sprzętu elek­trycznego i elektronicznego
rozliczają się raz do roku z osiągniętych poziomów odzysku i recyklingu przewidzianych dla zużytego sprzętu
powstałego w odpo­wiednich grupach. Jeśli nie zostaną osiągnięte założone poziomy, wówczas te podmioty
są obowiązane do wpłacania opłaty produktowej. Podstawą obliczania opłaty produktowej jest liczba kilogramów
zużytego sprzętu. Należną opłatę ob­licza się jako iloczyn stawki opłaty produktowej i różnicy pomiędzy
wymaganym a osiągniętym poziomem odzysku albo recyklingu. Stawkę opłaty produktowej ustalono w ustawie na poziomie:
4-20 zł/kg dla grupy 5 (rodzaje 2-5 sprzętu) oraz 0-2 zł/kg dla pozostałych grup sprzętu. Sprawozdania dotyczące
opłat produktowych i przekazywane są do GIOS.

· Przepisy karne i kary pieniężne. Kary grzywny przewidziane są ustawą dla wszystkich podmiotów
nieprzestrzegających przepisów ustawy i niewywiązujących się z nałożonych ustawą obowiązków. Dla
wprowadzających sprzęt, jak i dla organizacji odzysku działających niezgodnie z ustawą, przewidziana jest grzywna w
wysokości 5000-500 000 zł.

· Zmiany w przepisach obowiązujących. W tym rozdziale zebrano wszystkie przepisy, które przestały
obowiązywać z chwilą wejścia w życie ustawy.

· Przepisy przejściowe i końcowe. W tym rozdziale podane są istotne termi­ny dotyczące rejestracji
podmiotów zajmujących się zbieraniem, recyklingiem i odzyskiem, które uruchamiają cały łańcuch
podmiotów zajmujących się wdrożeniem przepisów ustawy, a tym samym wdrożeniem dyrektywy WEEE w
Polsce, dla której rok 2006 jest początkowym rokiem systematycznego jej wdrażania.

Do ustawy dołączone są dwa załączniki. Załącznik 1 zawiera grupy i rodzaje sprzę­tu elektrycznego i
elektronicznego, podobne do grup sprzętu z rozporządzenia mi­nistra gospodarki wprowadzającego dyrektywę RoHS.
Ponieważ jednak nazewnictwo grup sprzętu w obu dokumentach nieco się różni, dlatego poniżej podano zapis
zgodny z ustawą.

1. Wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego.
2. Małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego.
3. Sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny.
4. Sprzęt audiowizualny.
5. Sprzęt oświetleniowy.
6. Narzędzia elektryczne i elektroniczne, z wyjątkiem wielkogabarytowych stacjo­narnych narzędzi
   przemysłowych.
7. Zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy.
8. Przyrządy medyczne, z wyjątkiem wszystkich wszczepianych i skażonych pro­duktów.
9. Przyrządy do nadzoru i kontroli.
10. Automaty do wydawania.

Załącznik 2 zawiera składniki niebezpieczne, materiały lub części składowe, któ­re powinny być usunięte
ze zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Lista substancji obejmuje większą liczbę substancji
niebezpiecznych niż dyrekty­wa RoHS. ponieważ uwzględnia materiały i substancje niebezpieczne wymienione w
innych przepisach. W pierwszej kolejności należy usunąć:

1. PCB (rozumie się przez to polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle.
   monometylotetrachlorodifenylometan. monometylodichlorodifenylometan. mo-nometylodibromodifenylometan).
2. Części składowe zawierające rtęć. W tym wyłączniki lub podświetlacie.
3. Baterie.
4. Płytki obwodów drukowanych do telefonów komórkowych oraz inne wyroby, jeżeli powierzchnia
   płytek obwodów drukowanych jest większa niż 10 cm”.
5. Wkłady drukujące, płynne i proszkowe, a także tonery barwiące.
6. Tworzywa sztuczne zawierające związki bromu zmniejszające palność.
7. Azbest oraz części składowe zawierające azbest.
8. Lampy elektronopromieniowe.
9. Wodorochlorofluorowęglowodory (HCFC). chlorofluorowęglowodory (CFC). w^;odorofluorowęglowodory (HFC)
   lub węglowodór)’ (HC).
10. Gazowe lampy wyładowcze.
11. Wyświetlacze ciekłokrystaliczne wraz z obudową, jeżeli ją zawierają, o po­wierzchni większej niż 100 cm²
    oraz wszystkie tego typu podświetlacie z gazo­wymi lampami wyładowczymi.
12. Zewnętrzne okablowanie elektryczne.
13. Części składowe zawierające ogniotrwałe włókna ceramiczne.
14. Części składowe zawierające substancje promieniotwórcze z pewnymi odstęp­stwami określonymi w
    ustawie o prawie atomowym.
15. Kondensatory elektrolityczne o wymiarach większych niż 25 mm (wysokość i średnica).Przy przetwarzaniu zebranego zużytego sprzętu, z którego usunięto już substancje niebezpieczne, należy
    przede
    wszystkim usunąć gazy, które zubożają warstwę ozo­nową Ziemi lub przyczyniają się do globalnego
    efektu
    cieplarnianego.

Zarówno dyrektywa WEEE w języku angielskim, jak i ustawa o odpadach dostępne są na stronach Ministerstwa.
A&D Serwis zaprasza do zapoznania się z pełną dokumentacją na stronie: http://www.mg.gov.pl.